Emeklilik, çalışma hayatının sonunda gelir kaybına uğramadan rahat bir yaşam sürmek isteyenlerin hayali. Ancak emeklilikte yüksek maaş almak için sadece emekli olmak yeterli değil. Emekli maaşınızı belirleyen birçok faktör var. Bu faktörleri bilerek ve planlı hareket ederek yüksek emekli maaşı ile emeklilikte daha fazla gelir elde edebilirsiniz. Bu yazıda, emekli maaşını artırmanın yollarını ve emekli olmak için en uygun zamanı anlatacağız.
Emekli Maaşı Nasıl Hesaplanır?
Emekli maaşınızı hesaplarken dikkate alınan üç temel unsurdan bahsedelim:
- Prime esas kazanç: Bu, brüt maaşınızın SGK’ya bildirilen kısmıdır. Emekli maaşınızın en önemli belirleyicisidir. Prime esas kazancınız ne kadar yüksekse, emekli maaşınız da o kadar yüksek olur. Bu nedenle, gerçek maaşınızın bordroda gösterilmesine ve düzenli olarak ödenen ek ödemelerin (yemek, ikramiye, prim vb.) de brüt maaşa dahil edilmesine dikkat etmelisiniz.
- Aylık bağlama oranı: Bu, prime esas kazancınızın emekli maaşına dönüştürülmesinde kullanılan bir yüzdedir. Aylık bağlama oranı, sigortalılık süreniz, prim ödeme gün sayınız ve emekli olacağınız tarihe göre değişir. Genel olarak, sigortalılık süreniz ve prim ödeme gün sayınız ne kadar fazlaysa, aylık bağlama oranınız da o kadar yüksek olur. Ayrıca, emekli olacağınız tarih de önemlidir. Çünkü 9 Eylül 1999, 1 Ekim 2008 ve 1 Ocak 2023 tarihlerinde sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişikliklerle aylık bağlama oranları düşürülmüştür. Bu nedenle, bu tarihlerden önce emekli olanlar daha yüksek aylık bağlama oranından yararlanmışlardır.
- Güncelleme katsayısı: Bu, prime esas kazancınızın ve aylık bağlama oranınızın emekli maaşına dönüştürülmesinde kullanılan bir çarpan sayısıdır. Güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan enflasyon oranı ve gayri safi yurt içi hasıla gelişme hızının bir fonksiyonudur. Güncelleme katsayısı, emekli maaşlarının enflasyon karşısında korunmasını sağlar. Güncelleme katsayısı, emekli olacağınız tarihe göre de değişir. Çünkü 1 Ekim 2008 tarihinden sonra emekli olanlar için güncelleme katsayısında büyüme hızının sadece %30’u dikkate alınmaktadır. Bu da emekli maaşlarının daha az artmasına neden olmaktadır.
Bu üç unsurun bir araya gelmesiyle emekli maaşınız hesaplanır. Emekli maaşınızı artırmak için bu unsurları nasıl etkileyebileceğinize bakalım.
Emekli Maaşını Artırmanın Yolları
Emekli maaşınızı artırmanın en etkili yolu, prime esas kazancınızı yükseltmektir. Bunun için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın. Gerçek maaşınızın bordroda gösterilmesini isteyin. Eğer işvereniniz bunu yapmıyorsa, ALO 170’i arayarak şikayet edebilirsiniz.
- Düzenli olarak ödenen ek ödemeleriniz varsa (yemek, ikramiye, prim vb.), bunların da brüt maaşa dahil edilmesini sağlayın. Bu ödemelerin SGK’ya bildirilmesi hem emekli maaşınızı hem de kıdem tazminatınızı artıracaktır.
- Eğer imkanınız varsa, birden fazla yerde sigortalı çalışın. Böylece, prime esas kazancınız toplamda yükselecektir. Ancak, aynı ayda birden fazla yerde çalışsanız bile, prim ödeme gün sayınız 30 günden fazla sayılmaz. Bu nedenle, emekli olmak için gerekli olan prim gün sayısını doldurmak için daha uzun süre çalışmanız gerekebilir.
- Eğer Bağ-Kur’lu iseniz, SSK’lı olmaya çalışın. SSK’lılar, Bağ-Kur’lulara göre daha yüksek emekli maaşı alırlar. Bunun için, son 1261 gününüzü SSK’lı olarak geçirmeniz yeterlidir. Böylece, emeklilik şartlarınız ve maaşınız SSK’ya göre belirlenir.
Emekli maaşınızı artırmanın bir diğer yolu da, aylık bağlama oranınızı yükseltmektir. Bunun için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Sigortalılık sürenizi ve prim ödeme gün sayınızı artırın. Aylık bağlama oranı, sigortalılık süreniz ve prim ödeme gün sayınızın her 360 günü için %2 artar. Bu nedenle, emekli olmak için gerekli olan asgari süre ve gün sayısından fazla çalışırsanız, aylık bağlama oranınız da yükselecektir. Örneğin, 25 yıl sigortalılık süresi ve 9000 gün prim ödeme gün sayısı ile emekli olabilecek birisi, 30 yıl ve 10800 gün ile emekli olursa, aylık bağlama oranı %10 daha yüksek olacaktır.
- Emekli olacağınız tarihi iyi seçin. Emekli olacağınız tarih, aylık bağlama oranınızı etkiler. Çünkü, sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişikliklerle aylık bağlama oranları düşürülmüştür. Bu nedenle, bu değişikliklerden önce emekli olursanız, daha yüksek aylık bağlama oranından yararlanabilirsiniz. Örneğin, 9 Eylül 1999 tarihinden önce emekli olanlar için aylık bağlama oranı %76 iken, bu tarihten sonra emekli olanlar için %65’e düşmüştür. Benzer şekilde, 1 Ekim 2008 tarihinden önce emekli olanlar için aylık bağlama oranı %65 iken, bu tarihten sonra emekli olanlar için %50’ye düşmüştür. Bu nedenle, emekli olmak için gerekli olan yaş ve prim gün sayısını doldurduğunuzda, emekli olup olmamaya karar verirken, bu tarihleri göz önünde bulundurun.
Emekli maaşınızı artırmanın bir diğer yolu da, güncelleme katsayısını lehinize kullanmaktır. Bunun için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Emekli olacağınız yılı iyi seçin. Güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan enflasyon oranı ve gayri safi yurt içi hasıla gelişme hızının bir fonksiyonudur. Bu nedenle, emekli olacağınız yılın ekonomik performansı, emekli maaşınızı etkiler. Eğer emekli olacağınız yılın enflasyon oranı ve büyüme hızı yüksekse, güncelleme katsayısı da yüksek olacaktır. Bu da emekli maaşınızın daha fazla artmasını sağlayacaktır. Örneğin, 2022 yılında %15 enflasyon oranı ve %5 büyüme hızı ile emekli olan birisi, 2023 yılında %10 enflasyon oranı ve %3 büyüme hızı ile emekli olan birisine göre daha yüksek emekli maaşı alacaktır.
- Emekli olduktan sonra maaşınızı almak için acele etmeyin. Emekli olduktan sonra, emekli maaşınızı almak için ister hemen başvurun ister bir süre bekleyin. Ancak, beklediğiniz süre boyunca emekli maaşınız güncelleme katsayısı ile artmaya devam eder. Bu nedenle, emekli maaşınızı almak için ne kadar uzun süre beklerseniz, o kadar yüksek maaş alırsınız. Örneğin, 2022 yılında emekli olan birisi, emekli maaşını almak için 2023 yılının sonuna kadar beklerse, emekli maaşı %25 daha fazla olacaktır.
Yüksek Emekli Maaşı Almak İçin Ne Zaman Emekli Olmalı?
Emekli maaşınızı artırmanın yollarını anlattık. Peki, emekli olmak için en uygun zaman nedir? Bu sorunun net bir cevabı yoktur. Çünkü, emekli olmak için gerekli olan yaş ve prim gün sayısı, sigorta türünüze, sigorta başlangıç tarihinize ve cinsiyetinize göre değişir. Ayrıca, emekli olmak için gerekli olan şartları yerine getirdiğinizde, emekli olup olmamak size kalmıştır. Emekli olmaya karar verirken, hem emekli maaşınızı hem de çalışma hayatınızı göz önünde bulundurmanız gerekir.
Emekli olmak için gerekli olan yaş ve prim gün sayısını öğrenmek için, SGK’nın resmi web sitesindeki [Emeklilik Hesaplama] sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Burada, sigorta türünüzü, sigorta başlangıç tarihinizi, doğum tarihinizi ve cinsiyetinizi girerek, emekli olabileceğiniz en erken tarihi ve emekli maaşınızı tahmini olarak görebilirsiniz.
Emekli olmak için gerekli olan şartları yerine getirdiğinizde, emekli olup olmamak size kalmıştır. Emekli olmaya karar verirken, hem emekli maaşınızı hem de çalışma hayatınızı göz önünde bulundurmanız gerekir. Emekli olmak için, aşağıdaki avantaj ve dezavantajları değerlendirebilirsiniz:
Emekli olmanın avantajları:
Emekli olduktan sonra, çalışma hayatının stresinden ve yorgunluğundan kurtulursunuz. Kendinize ve sevdiklerinize daha fazla zaman ayırabilirsiniz. Hobilerinize, seyahate, eğitime veya gönüllü çalışmalara yönelebilirsiniz.
Emekli olduktan sonra, düzenli bir gelir elde edersiniz. Emekli maaşınız, yaşam masraflarınızı karşılamaya yetiyorsa, finansal olarak rahat edebilirsiniz. Ayrıca, emekli maaşınız, enflasyon karşısında güncelleme katsayısı ile korunur. Bu da, emekli maaşınızın reel değerinin azalmamasını sağlar.
Emekli olduktan sonra, bazı sosyal haklardan yararlanabilirsiniz. Örneğin, emekli olduktan sonra, sağlık sigortası primleriniz devlet tarafından karşılanır. Bu da, sağlık harcamalarınızı azaltır. Ayrıca, emekli olduktan sonra, bazı kurum ve kuruluşlardan indirimli veya ücretsiz hizmet alabilirsiniz. Örneğin, emekli olduktan sonra, toplu taşıma araçlarını indirimli veya ücretsiz kullanabilirsiniz.
Emekli olmanın dezavantajları:
Emekli olduktan sonra, çalışma hayatının getirdiği sosyal ilişkilerden ve prestijden uzaklaşırsınız. Bu da, psikolojik olarak olumsuz etkileyebilir. Emekli olduktan sonra, kendinizi yalnız, değersiz veya işe yaramaz hissedebilirsiniz. Bu nedenle, emekli olduktan sonra, sosyal hayatınızı canlı tutmaya ve kendinize yeni amaçlar belirlemeye çalışın.
Emekli olduktan sonra, geliriniz azalabilir. Emekli maaşınız, çalışırken aldığınız maaşın altında olabilir. Bu da, yaşam standartlarınızı düşürebilir. Emekli maaşınız, yaşam masraflarınızı karşılamaya yetmiyorsa, finansal olarak zorlanabilirsiniz. Bu nedenle, emekli olmadan önce, emekli maaşınızı ve yaşam masraflarınızı hesaplayın ve buna göre bir bütçe planı yapın.
Emekli olduktan sonra, gelir vergisi ödemeye devam edersiniz. Emekli maaşınız, gelir vergisi matrahına dahildir. Bu da, emekli maaşınızın bir kısmının vergi olarak kesilmesi anlamına gelir. Emekli maaşınızın vergi dilimine göre, emekli maaşınızın %15 ila %35’i arasında bir oranda vergi ödersiniz. Bu nedenle, emekli maaşınızı hesaplarken, vergi kesintisini de göz önünde bulundurun.
Sıkça Sorulan Sorular
Emekli maaşım ne kadar olacak?
Emekli maaşınız, prime esas kazancınız, aylık bağlama oranınız ve güncelleme katsayınız gibi birçok faktöre bağlıdır. Emekli maaşınızı tahmini olarak hesaplamak için, SGK’nın resmi web sitesindeki [Emeklilik Hesaplama] sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Emekli maaşım ne zaman yatacak?
Emekli maaşınız, her ayın ilk günü banka hesabınıza yatırılır. Eğer ilk gün resmi tatil ise, emekli maaşınız bir önceki iş günü yatırılır.
Emekli maaşımı hangi bankadan alabilirim?
Emekli maaşınızı, SGK ile protokol imzalamış olan bankalardan birinden alabilirsiniz. Bu bankaların listesini SGK’nın resmi web sitesindeki [Banka Listesi] sayfasında bulabilirsiniz. Bu sayfada, bankaların isimleri, şubeleri, adresleri, telefon numaraları ve emekli maaşı ödeme tarihleri yer almaktadır. Emekli maaşınızı almak istediğiniz bankayı seçerek, ilgili şubeye başvurmanız gerekmektedir. Emekli maaşınızı almak için, emekli kimliğinizi, nüfus cüzdanınızı ve banka hesap numaranızı ibraz etmeniz yeterlidir.
Yüksek Emekli Maaşı Almak İçin Ne Zaman Emekli Olmalı: Sonuç
Emeklilik, birçok kişinin hayal ettiği bir dönemdir. Ancak, emeklilikte yüksek maaş almak için bazı faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir. Emekli maaşınız, prime esas kazancınız, aylık bağlama oranınız ve güncelleme katsayınız gibi unsurlara bağlıdır. Bu unsurları artırmak için, brüt maaşınızı yükseltmeye, sigortalılık sürenizi ve prim ödeme gün sayınızı uzatmaya, emekli olacağınız tarihi ve yılı iyi seçmeye ve emekli maaşınızı almak için beklemeye çalışabilirsiniz. Emekli olmak için gerekli olan yaş ve prim gün sayısını SGK’nın web sitesinden öğrenebilirsiniz. Emekli olmaya karar verirken, hem emekli maaşınızı hem de çalışma hayatınızı değerlendirmeniz gerekir. Emekli olduktan sonra, kendinize yeni amaçlar belirleyerek ve sosyal hayatınızı canlı tutarak, mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.
-
-
-
-
-
